Sztuka przesyłki, instrukcje pakowania, oznakowanie opakowań.

W poprzednim artykule omówiliśmy podstawowe zagadnienia dotyczące przewozu luzem materiałów niebezpiecznych oraz wymagania, jakie musi spełniać zarówno pojazd, jak i kierowca dokonujący takiego przewozu. Tym razem zajmiemy się kolejnym sposobem przewozu – przewozem w sztukach przesyłki.

Czym zatem jest sztuka przesyłki?
Sztuka przesyłki, zgodnie z definicją zamieszczoną w Umowie ADR, to końcowy produkt operacji pakowania materiału niebezpiecznego, składający się z opakowania (lub dużego opakowania, lub DPPL) wraz z zawartością, które przygotowane jest do wysyłki, czyli oznakowane zgodnie z wymaganiami ADR.
Ponadto określenie to obejmuje również naczynia do gazów (np. butle) oraz przedmioty nieopakowane, zawierające materiał niebezpieczny. Zatem przewóz w sztukach przesyłki oznacza przewóz materiałów niebezpiecznych w opakowaniach, naczyniach do gazów lub przewóz nieopakowanych przedmiotów zawierających materiały niebezpieczne. Prawie wszystkie materiały niebezpieczne można przewozić w sztukach przesyłki.

Zaledwie dla kilkunastu materiałów zdefiniowanych w wykazie towarów niebezpiecznych ten sposób przewozu jest zabroniony. Rodzaj opakowania, jakiego możemy użyć do przewozu towaru niebezpiecznego został określony poprzez zastosowanie kodów instrukcji pakowania, które znajdują się w kolumnie 8. wykazu materiałów niebezpiecznych.
Jeżeli w kolumnie tej nie podano żadnego kodu, oznacza to, że przewóz tego materiału w sztukach przesyłki nie jest dozwolony. Kody instrukcji pakowania rozpoczynają się od liter P, IBC, LP oraz R i oznaczają odpowiednio rodzaj opakowań, jakie możemy zastosować:
P – opakowania o maksymalnej pojemności 450 l lub masie 400 kg, tj. kanistry, bębny, skrzynie, worki, opakowania złożone lub naczynia do gazów,
IBC – duże pojemniki do przewozu luzem (DPPL),
LP – duże opakowania,
R – opakowania metalowe lekkie.

Każdą sztukę przesyłki zawierającą towar niebezpieczny należy zapakować zgodnie z wymaganiami podanymi w instrukcji pakowania przypisanej dla danego towaru niebezpiecznego.

Oznakowanie sztuk przesyłki

• Sztuki przesyłki zawierające towary niebezpieczne powinny być oznakowane w sposób czytelny i trwały:
• oznakowaniem certyfikacyjnym opakowań zgodnym z wymaganiami instrukcji pakowania przewidzianymi dla danego towaru niebezpiecznego;
• numerem UN zawartych w niej towarów niebezpiecznych poprzedzonymi literami „UN”. Numer UN i litery „UN” powinny mieć co najmniej 12 mm wysokości. Dla niewielkich sztuk przesyłki wysokość numeru UN i liter „UN” może być odpowiednio zmniejszona zgodnie z wymaganiami Umowy ADR, ale oznakowanie musi pozostać dobrze widoczne i czytelne;
• nalepkami ostrzegawczymi odpowiadającymi klasie zagrożenia oraz znakiem dla materiałów zagrażających środowisku, jeżeli jest wymagany. Nalepka oraz znak powinny mieć kształt kwadratu ustawionego pod kątem 45° (kształ t rombu). Minimalne wymiary powinny wynosić100 mm×100 mm. Ze względu na wielkość sztuki przesyłki wymiary nalepek mogą zostać zmniejszone, pod warunkiem że symbole i inne elementy nalepki pozostaną dobrze widoczne;
• prawidłową nazwą przewozową – wymaganie to dotyczy materiałów niebezpiecznych klas 1, 2 i 7;
• strzałkami kierunkowymi, jeżeli wewnątrz sztuki przesyłki znajdują się opakowania wewnętrzne zawierające ciecz oraz gdy ich zamknięcia nie są widoczne lub w przypadku stosowania opakowań pojedynczych wyposażonych w urządzenia odpowietrzające lub naczyń kriogenicznych z gazem schłodzonym skroplonym. Strzałki kierunkowe koloru czarnego lub czerwonego powinny być umieszczone na dwóch przeciwległych pionowych bokach opakowania i powinny być dobrze widoczne.

Na dużych opakowaniach oraz DPPL numer UN, nalepki i znaki powinny być umieszczone na dwóch przeciwległych bokach.
Opakowanie zbiorcze zawierające sztuki przesyłki (np. paleta, na której ustawiono kilka skrzyń tekturowych) należy oznakować napisem „OPAKOWANIE ZBIORCZE”, który powinien być dobrze widoczny i czytelny, sporządzony w języku kraju nadania, a jeżeli język ten nie jest językiem angielskim, francuskim lub niemieckim, to również w jednym z tych języków.
Jeżeli przewóz będzie odbywać się tylko na terenie Polski, to napis ten może być sporządzony tylko w języku polskim.
Wysokość liter napisu powinna wynosić co najmniej 12 mm. W przypadku kiedy oznakowanie poszczególnych sztuk przesyłki (tj. numer UN, nalepki, znaki, strzałki kierunkowe) umieszczonych w opakowaniu zbiorczym nie będzie widoczne, należy je powtórzyć również na zewnątrz opakowania zbiorczego. Strzałki kierunkowe należy w takim przypadku nanieść na dwóch przeciwległych pionowych bokach opakowania zbiorczego.
cdn.

Michał Maciejczyk
doradca ds. bezpieczeństwa w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych