Początek roku dla wielu przedsiębiorców związany jest z obowiązkiem sprawozdawczości obejmującej różne aspekty działalności. Jednym z takich obowiązków jest konieczność złożenia sprawozdania rocznego z działalności związanej z drogowym przewozem towarów niebezpiecznych. Zwróćmy uwagę, że w tym kontekście przewóz nie oznacza jedynie wykonywania transportu ładunku od nadawcy do odbiorcy, ale jest przez ustawodawcę rozszerzony również na inne czynności przewozowe.
Obowiązek przygotowywania sprawozdania wynika zarówno z Umowy ADR, jak i z Ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych. Wzór formularza rocznego sprawozdania z działalności w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych określony jest w rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 2012 roku (Dz. U. 2012, poz. 966).
Jakie zatem czynności przewozowe obejmuje sprawozdanie roczne? W objaśnieniach do formularza znajdziemy wskazówkę na temat towarów, których nie uwzględnia się w sprawozdaniu. Zgodnie z tym do sprawozdania nie podaje się towarów niebezpiecznych:
– zawartych w próżnych nieoczyszczonych opakowaniach, cysternach, kontenerach i pojazdach,
– przewożonych, załadowanych, rozładowanych i pakowanych w ilościach nie wymagających oznakowania pojazdu (tzn. na zasadach wyłączeń),
– których przewóz odbywał się w całości poza terytorium Polski.
Oznacza to, że dane ilościowe powinny dotyczyć tylko towarów na tzw. „pełnym ADR”, dla których czynności przewozowe były wykonywane bez korzystania z wyłączeń, z rozróżnieniem według stosowanych sposobów przewozu (cysterny, sztuki przesyłki, luzem).
Formularz sprawozdania obejmuje następujące czynności: pakowanie, napełnianie, załadunek, przewóz, rozładunek. Ilości należy podawać w odpowiednich jednostkach metrycznych, w zależności od stanu skupienia lub numeru klasy, do której zaliczono dany materiał.
Sprawozdanie roczne może sporządzić i podpisać doradca ADR, z ważnymi uprawnieniami, na podstawie danych ilościowych uzyskanych od przedsiębiorcy, u którego jest wyznaczonym doradcą. Jeden egzemplarz sprawozdania przekazuje się do wojewódzkiego inspektora transportu drogowego, właściwego ze względu na siedzibę uczestnika przewozu. Ostatecznym terminem składania sprawozdania jest 28 lutego.Drugi egzemplarz powinien być przechowywany w siedzibie uczestnika przewozu przez 5 lat od dnia jego wysłania. Zgodnie z aktualnym taryfikatorem kar, podanym w załączniku do Ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2021, poz. 756), za spóźnienie się z wysłaniem sprawozdania przewidziano kary w zależności od tego, ile dni upłynęło od ustawowo określonego terminu.
Podobne sprawozdanie składa się w odniesieniu do przewozu koleją towarów niebezpiecznych (RID), z uwzględnieniem operacji transportowych takich jak: pakowanie, napełnianie, załadunek, przewóz, przewóz na bocznicy, rozładunek. W przypadku przewozu żeglugą śródlądową (ADN) wskazuje się ilości towarów, które były poddane czynnościom: pakowania, załadunku, wyładunku, manipulowania i sztauowania, ważenia, przewozu lub rozładunku.
Sprawozdanie RID składa się odpowiednio Prezesowi Urzędu Transportu Kolejowego, a sprawozdanie ADN – dyrektorowi urzędu żeglugi śródlądowej właściwemu ze względu na siedzibę uczestnika przewozu.
mgr inż. Joanna Puchalska-Gad
Doradca ds. bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych
THETA Consulting Sp. z o.o.
